Η ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων επέτρεψε τη δημιουργία και την τροποποίηση των τροφίμων, οδηγώντας σε αυξημένες "ιδιότητες ανταμοιβής" (ευχάριστη) για να ενισχύσει τις πωλήσεις. Επιπλέον, αυτό το φαγητό είναι πλούσιο σε θερμίδες, κορεσμένο με λιπαρά, ζάχαρη, πρόσθετα, έχει χαμηλή θρεπτική αξία, εύκολα προσβάσιμο και υπάρχει σε αφθονία. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό το είδος τροφής (γλυκό, αλμυρό, λιπαρό) έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει εθισμό
Ο εθισμός στα τρόφιμα περιγράφεται συχνά ως μια ακραία ενασχόληση με το φαγητό και την περιοδική κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τέτοιες καταστάσεις, μπορούν να θεωρηθούν ως αποτέλεσμα αναποτελεσματικού αυτοέλεγχου (π.χ. «συναισθηματική υπερκατανάλωση τροφής», δηλ. Κατανάλωση τροφής προκειμένου να τροποποιηθεί το αρνητικό συναίσθημα που προκαλείται από κατάθλιψη ή άγχος). Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι μια τέτοια συμπεριφορά σχετίζεται συχνά τις αρνητικές συμπεριφορές και συναισθήματα που σχετίζονται με το σώμα, στις γυναίκες.
Η βιβλιογραφία επισημαίνει επίσης ομοιότητες μεταξύ εγκεφαλικών διεργασιών που συμβαίνουν κατά τη χρήση και των δύο (φαρμάκων και μέσω της κατανάλωσης τροφής) που δίνουν έμφαση στο ρόλο της ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που αποτελεί μέρος των συστημάτων κινήτρων και ανταμοιβής του εγκεφάλου. Επιπλέον, η χρήση φαρμάκων ή τροφίμων (γλυκό, αλμυρό, λιπαρό), ενεργοποιεί ενδογενή οπιούχα (μια άλλη ομάδα που σχετίζεται με το αίσθημα ανταμοιβής),
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΘΙΣΜΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Στα παιδιά:
· Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής για μεγάλο χρονικό διάστημα.
· Αποτυχημένες προσπάθειες διακοπής ή μείωσης της ποσότητας πρόσληψης τροφής.
· Συνεχής κατανάλωση παρά τις επιβλαβείς συνέπειες.
Σε ενήλικες:
· Επίμονη επιθυμία ή επαναλαμβανόμενες αποτυχίες να μειωθεί η ποσότητα πρόσληψης τροφής.
· Συνεχής κατανάλωση, παρά τις βλαβερές συνέπειες των τροφίμων.
· Πολύς χρόνος που αφιερώνεται στην προσπάθεια μείωσης της ποσότητας φαγητού που καταναλώνεται, καθώς και πολύς χρόνος που αφιερώνεται στην αποκατάσταση μετά από την υπερκατανάλωση τροφής.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΗ
· Δεν πρέπει να πεινάσουμε!
Η πείνα διεγείρει τους πόθους και την ανεξέλεγκτη κατανάλωση (εάν είναι διαθέσιμη).
· Τρώτε μόνο όταν πεινάτε!
Ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι διατροφολόγοι είναι η κλίμακα πείνας δέκα βαθμών όπου 0 σημαίνει πείνα και 10 υπερκατανάλωση τροφής. Στη θεραπεία του εθισμού στα τρόφιμα στόχος είναι να μείνετε έξω από τα δύο άκρα, να τρώτε όταν πεινάτε (2 έως 3) και να σταματήσετε όταν αισθάνεστε κορεσμός (5 έως 6).
· Αποφύγετε το άγχος, ελέγξτε τα συναισθήματα!
Είναι απαραίτητο να βρεθεί «πιο υγιεινή» στρατηγική για την ανεκτικότητα των συναισθημάτων θλίψης, άγχους, θυμού κ.λπ.
· Τακτική άσκηση!
Η ευχαρίστηση δεν θα μπορούσε να βρεθεί μόνο στην κατανάλωση σοκολάτας, πίτσας, κ.τ.λ, αλλά και στην τακτική άσκηση.
Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα, πρέπει πρώτα να προσδιοριστεί η αιτία του. Μερικές φορές η συνήθης προσέγγιση στην απώλεια βάρους (υγιεινή διατροφή και σωματική άσκηση) σχετίζεται με κακά ποσοστά συμμόρφωσης και συνολική αύξηση βάρους. Ένας πιθανός λόγος για την αναποτελεσματικότητα της δίαιτας είναι ότι αντιμετωπίζει το αποτέλεσμα της υπερφαγίας και όχι την υποκείμενη αιτία
Ο προτεινόμενος κύκλος «εθισμού στα τρόφιμα». Η αρχική ευπάθεια για την υπερκατανάλωση εύγευστων τροφίμων χαρακτηρίζεται από αυξημένη παρορμητικότητα και ευαισθησία στην ανταμοιβή, καθώς και μειωμένη ικανότητα ανασταλτικού ελέγχου. Ως συνέπεια της υπερκατανάλωσης, τα άτομα βιώνουν ενοχή, λαχτάρα μαζί με μια σειρά από κοινωνικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες όπως ο στιγματισμός βάρους και τα συναισθήματα ανοχής και ντροπής. Με την επανειλημμένη κατανάλωση αυτών των τροφίμων, το άτομο είναι πιθανό να συνηθίσει στις ηδονικές ιδιότητες του φαγητού, με αποτέλεσμα τη μειωμένη απόλαυση ή συμπάθεια. Αυτές οι αλλαγές συνοδεύονται επίσης από αυξημένη επιθυμία ή «θέληση» για φαγητό. Σε μια προσπάθεια ανακούφισης αυτών των συμπτωμάτων, το άτομο «αυτοθεραπεύεται» αυξάνοντας την κατανάλωση τροφής, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ψυχαναγκαστική ή υπερφαγική συμπεριφορά, δημιουργώντας έτσι έναν κύκλο εθισμού. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο βαθμός στον οποίο βιώνεται καθένας από αυτούς τους μηχανισμούς ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ατόμων. Συγκεκριμένα, η αρχική ευπάθεια στον εθισμό μπορεί να σχετίζεται με μεμονωμένες διαφορές στην ευαισθησία στην ανταμοιβή, την παρορμητικότητα και τον ανασταλτικό έλεγχο
Ο προτεινόμενος κύκλος «εθισμού στα τρόφιμα», συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της ντοπαμίνης. Όταν καταναλώνεται νόστιμη τροφή, ο εγκέφαλος απελευθερώνει την ορμόνη ντοπαμίνη (μαζί με άλλους νευροδιαβιβαστές όπως τα οπιοειδή). Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η αύξηση της ντοπαμίνης οδηγεί σε μειωμένη ρύθμιση των υποδοχέων της ντοπαμίνης, προκαλώντας στα άτομα να βιώσουν μείωση της απόλαυσης κατά τη διάρκεια της κατανάλωσης της συγκεκριμένης τροφής. Αυτή η μείωση της ευχαρίστησης, σε συνδυασμό με συμπτώματα ανοχής, λαχτάρας, και άλλων κοινωνικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών δυσκολιών, έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να συμμετέχει σε αντισταθμιστική συμπεριφορά αυξάνοντας την κατανάλωση τροφής. Κατά συνέπεια, η κατανάλωση τροφής μπορεί να γίνει καταναγκαστική, δημιουργώντας έτσι έναν κύκλο εθισμού στα τρόφιμα.
References:
Dimitrijević, I., Popović, N., Sabljak, V., Škodrić-Trifunović, V., & Dimitrijević, N. (2015). Food addiction-diagnosis and treatment. Psychiatria Danubina, 27(1), 101–106.
Adams, R. C., Sedgmond, J., Maizey, L., Chambers, C. D., & Lawrence, N. S. (2019). Food Addiction: Implications for the Diagnosis and Treatment of Overeating. Nutrients, 11(9), 2086. https://doi.org/10.3390/nu11092086
Lindgren, E., Gray, K., Miller, G., Tyler, R., Wiers, C. E., Volkow, N. D., & Wang, G. J. (2018). Food addiction: A common neurobiological mechanism with drug abuse. Frontiers in bioscience (Landmark edition), 23, 811–836. https://doi.org/10.2741/4618
Comments