Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο κοινή γυναικεία ενδοκρινοπάθεια, που επηρεάζει έως και 15% - 18% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από ανωορρηξία, περίσσεια ανδρογόνων (κυρίως προέλευσης ωοθηκών, αλλά και επινεφριδίων ) και εμφάνιση πολυκυστικών ωοθηκών στο υπερηχογράφημα.
Τα συμπτώματα που είναι πιο ενοχλητικά για τους ασθενείς περιλαμβάνουν υπερτρίχωση (hirsutism), παχυσαρκία, στειρότητα και διαταραχές της περιόδου.
Οι ασθενείς με PCOS δεν είναι πάντα σημαντικά υπέρβαροι, αλλά το PCOS σχετίζεται έντονα με κοιλιακή παχυσαρκία και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Υπάρχουν διάφοροι κλινικοί φαινότυποι και μπορούν να αλλάξουν κατά τη διάρκεια της ζωής των γυναικών με μια αύξηση βάρους και μπορούν να συνυπάρχουν διάφοροι φαινότυποι στον ίδιο ασθενή. Η εξατομικευμένη θεραπεία παραμένει η κύρια προσέγγιση, αλλά η ομαδοποίηση των φαινοτύπων και η παρακολούθηση θεραπευτικών συστάσεων μπορεί επίσης να αποδειχθεί κλινικά κατάλληλη.
Οι τέσσερις κύριες αιτίες του PCOS περιλαμβάνουν:
Διαταραχές της ορμονικής σύνθεσης γοναδοτροπίνης
Η εμφάνιση αντίστασης στην ινσουλίνη
Η επίδραση του υπερβολικού σωματικού λίπους
Οι μεταβολικές οδοί που εμπλέκονται στο PCOS (έκκριση και δραστηριότητα ινσουλίνης, κωδικοποίηση στεροειδογένεσης και άλλες μεταβολικές και ορμονικές οδοί)
Θεραπεία:
Η χρήση φαρμάκων είτε για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη είτε για την προώθηση της απώλειας βάρους δικαιολογείται ως βραχυπρόθεσμο μέτρο και είναι πιθανό να είναι επωφελής όταν χρησιμοποιείται νωρίς σε συνδυασμό με δίαιτα και άσκηση.
Η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας για τη διαχείριση γυναικών με PCOS, αλλά δεν αποτελεί εναλλακτική λύση στη φαρμακολογική της θεραπεία
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία Οι αποτελεσματικές προσεγγίσεις στη διατροφή και την άσκηση βελτιώνουν τα ενδοκρινικά χαρακτηριστικά, την αναπαραγωγική λειτουργία και το προφίλ καρδιομεταβολικού κινδύνου-ακόμη και χωρίς σημαντική απώλεια βάρους.
Η τακτική σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση του κατάλληλου σωματικού βάρους, η υγιεινή διατροφή και η αποφυγή χρήσης καπνού είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τη θεραπεία των μεταβολικών διαταραχών και περιλαμβάνεται στις κλινικές οδηγίες για διάφορες καταστάσεις (συμπεριλαμβανομένου του PCOS)
Η εστίαση στη γενική ευημερία και την ψυχική υγεία είναι προσωπική επιλογή, και ενώ δεν είναι άμεση λύση, είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο ικανοποιητική ζωή.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (GI)
Διατροφή πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα
Περιορισμός κορεσμένου λίπους
Διαιτητικό α-λινολενικό οξύ (π.χ. λιναρόσπορος)
Σε ασθενείς με PCOS με προχωρημένη παχυσαρκία ή/και παχυσαρκία που συνοδεύεται μεταβολικό σύνδρομο, η εισαγωγή κετογονικής δίαιτας μπορεί να προσφέρει ακόμη καλύτερα αποτελέσματα από μια δίαιτα με LGI (χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης).
Ένα γενικό συμπέρασμα είναι ότι ακολουθώντας τις βασικές αρχές μιας υγιεινής διατροφής, μπορεί να επιτευχθεί η φυσιολογική ομοιόσταση, καθώς και μια ταχύτερη ανάρρωση από ασθένειεςΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η φυσική άσκηση ενισχύει τα αποτελέσματα που προκαλούνται από την ευαισθησία στην ινσουλίνη μέσω της βελτιστοποίησης της μεταφοράς και του μεταβολισμού της γλυκόζης
Η έντονη άσκηση μπορεί να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην καρδιοαναπνευστική ικανότητα, στην αντίσταση στην ινσουλίνη και στη σύσταση του σώματος
Η έντονη αερόβια άσκηση και η προπόνηση με αντίσταση για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και των μετρήσεων ανδρογόνων είναι δικαιολογημένες για γυναίκες με PCOS. Η ελάχιστη αερόβια δραστηριότητα την εβδομάδα πρέπει να είναι 120 λεπτά
ΥΠΝΟΣ
Οι διαταραχές ψυχικής υγείας είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες σε περιπτώσεις PCOS, οι οποίες σχετίζονται με σημαντικά πιο συχνά καταστάσεις άγχους και κατάθλιψης, καθώς και διαταραχές ύπνου
Η στέρηση ύπνου έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο IR (αντίσταση στην ινσουλίνη), παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 (T2D).
Οι διαταραχές ύπνου μπορούν να θεωρηθούν ως ένα από τα πρώτα αίτια που οδηγούν στην εξασθένηση των προστατευτικών ιδιοτήτων του σώματος και στην ενίσχυση των οδών που σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη κατά τη διάρκεια του PCOS.ΒΟΤΑΝΑ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ισορροπημένη διατροφή είναι η πιο σημαντική θεραπεία για το PCOS. η κατανάλωση εγχύσεων ορισμένων βοτάνων θα ήταν ένα πολύ καλό συμπλήρωμα στη θεραπεία, όπως π.χ.
Αλόη βέρα, κανέλα (Cinnamomum verum)
Πράσινο τσάι (Camellia sinensi)
Χαμομήλι (Matricaria chamomilla)
Λευκή μουριά (Morus alba)
Αυτά τα βότανα έχουν ιδιότητες ρύθμισης του μεταβολισμού των λιπιδίων και των υδατανθράκων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους φαινότυπους των γυναικών με PCOS.
Άλλο βότανο που ενδείκνυται ειδικά για γυναίκες με PCOS με βιοχημικές ενδείξεις αυξημένων επιπέδων ανδρογόνων: πράσινη μέντα (Mentha spicata L.), η οποία έχει αντιανδρογόνο δράση και αποκαθιστά την ωοθυλακική ανάπτυξη στον ιστό των ωοθηκών.
Η γλυκόριζα λεία (Glycyrrhiza glabra) έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία του PCOS λόγω της αντιανδρογόνου και της οιστρογόνου δραστηριότητας. Ωστόσο, η γλυκόριζα δεν είναι άψογη λύση, έχοντας τη δυνατότητα να προκαλέσει υπέρταση, υποκαλιαιμία και μεταβολική αλκάλωση.
Η κουρκουμίνη φαίνεται να μειώνει αποτελεσματικά τις επιπλοκές που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες σε ασθενείς με PCOS
Συνοπτικά:
Όσον αφορά το PCOS Έχει αποδειχθεί ότι η σημαντική βελτίωση εξαρτάται από τροποποιήσιμους παράγοντες που σχετίζονται με τη βελτίωση του τρόπου ζωής, την εισαγωγή μιας δίαιτας, ιδίως μιας δίαιτας χαμηλών θερμίδων με μειωμένο γλυκαιμικό δείκτη, την ομαλοποίηση του ύπνου και την εισαγωγή της καθημερινής σωματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, η συμπλήρωση της δίαιτας με αντιοξειδωτικά και βότανα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην καταπολέμηση της χρόνιας φλεγμονής (Curcuma longa), στη βελτίωση της στεάτωσης του ήπατος (Silybum marianum, Nigella sativa) και στη συχνά εμφανιζόμενη εντερική δυσβίωση (προβιοτική θεραπεία).
References:
Szczuko, M., Kikut, J., Szczuko, U., Szydłowska, I., Nawrocka-Rutkowska, J., Ziętek, M., Verbanac, D., & Saso, L. (2021). Nutrition Strategy and Life Style in Polycystic Ovary Syndrome-Narrative Review. Nutrients, 13(7), 2452. https://doi.org/10.3390/nu13072452
Farshchi, H., Rane, A., Love, A., & Kennedy, R. L. (2007). Diet and nutrition in polycystic ovary syndrome (PCOS): pointers for nutritional management. Journal of obstetrics and gynaecology : the journal of the Institute of Obstetrics and Gynaecology, 27(8), 762–773. https://doi.org/10.1080/01443610701667338
Legro, R. S. (2017). Evaluation and Treatment of Polycystic Ovary Syndrome. In K. R. Feingold (Eds.) et. al., Endotext. MDText.com, Inc.